«En language latin et francoys communiqué»: Antoine Mizauld’s Astrometeorological Self-Translations

Titolo Rivista RIVISTA DI STORIA DELLA FILOSOFIA
Autori/Curatori Sara Miglietti
Anno di pubblicazione 2019 Fascicolo 2019/2 Lingua Inglese
Numero pagine 19 P. 213-231 Dimensione file 89 KB
DOI 10.3280/SF2019-002003
Il DOI è il codice a barre della proprietà intellettuale: per saperne di più clicca qui

Qui sotto puoi vedere in anteprima la prima pagina di questo articolo.

Se questo articolo ti interessa, lo puoi acquistare (e scaricare in formato pdf) seguendo le facili indicazioni per acquistare il download credit. Acquista Download Credits per scaricare questo Articolo in formato PDF

Anteprima articolo

FrancoAngeli è membro della Publishers International Linking Association, Inc (PILA)associazione indipendente e non profit per facilitare (attraverso i servizi tecnologici implementati da CrossRef.org) l’accesso degli studiosi ai contenuti digitali nelle pubblicazioni professionali e scientifiche

This article explores the phenomenon of philosophical and scientific selftranslation in sixteenth-century France, focusing on the «astrophile» physician Antoine Mizauld (c. 1512-1578) - who, in the 1540s and 1550s, translated several of his own astrometeorological works from Latin into French but also placing Mizauld’s work in the broader context of sixteenth-century movements towards the vernacularization of philosophical knowledge. By paying as much attention to the textual and paratextual features of Mizauld’s self-translations as to Mizauld’s cultural milieus, marketing strategies, and possible goals in self-translating, the article aims at studying Renaissance self-translation not only as a literary practice but also as a social practice of cultural mediation, shaped by contextual pressures such as book market dynamics, changing reading publics, and the political implications of language use in a time of nationbuilding.

Keywords:Self-translation, Latin and vernacular, astrology, meteorology, scientific dissemination, paratexts

  1. Armstrong 1990: Elizabeth Armstrong, Before Copyright: The French Book-Privilege System 1498-1526, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
  2. - Árquez, D’Antuono 2012: Marcial Rubio Árquez, Nicola D’Antuono (a cura di), Autotraduzione: teoria ed esempi fra Italia e Spagna (e oltre), LED, Milano 2012.
  3. - Bassnett 2013: Susan Bassnett, The Self-Translator as Rewriter, in Anthony Cordingley (ed.), Self-Translation: Brokering Originality in Hybrid Culture, Bloomsbury, London 2013, pp. 13-26.
  4. - Bianchi, Gilson, Kraye 2016: Luca Bianchi, Simon Gilson, Jill Kraye (eds), Vernacular Aristotelianism in Italy from the Fourteenth to the Seventeenth Century, The Warburg Institute, London 2016.
  5. - Blair 1996: Ann Blair, La persistence du latin comme langue de science à la fin de la Renaissance, in Roger Chartier, Pietro Corsi (éds), Sciences et langues en Europe, EHESS, Paris 1996, pp. 13-39.
  6. - Blair 2017: Ann Blair, Humanism and Printing in the Work of Conrad Gessner, «Renaissance Quarterly» LXX (Spring 2017), 1, pp. 1-43.
  7. - Bònoli et al. 2012: Fabrizio Bònoli, Giuseppe Bezza, Salvo De Meis, Cinzia Colavita (a cura di), I pronostici di Domenico Maria da Novara, Olschki, Firenze 2012.
  8. - Brunot 1906: Ferdinand Brunot, Histoire de la langue française des origines à 1900. Tome II: Le seizième siècle, Armand Colin, Paris 1906.
  9. - Bühler 1958: Curt F. Bühler, The University and the Press in Fifteenth-Century Bologna, The Mediaeval Institute, University of Notre Dame, Notre Dame 1958.
  10. - Calzona et al. 2003: Arturo Calzona, Francesco Paolo Fiore, Alberto Tenenti, Cesare Vasoli (a cura di), Il volgare come lingua di cultura dal Trecento al Cinquecento. Atti del Convegno Internazionale di Mantova, 18-20 ottobre 2001, Olschki, Firenze 2003.
  11. - Carlino, Jeanneret 2009: Andrea Carlino, Michel Jeanneret (éds), Vulgariser la médecine. Du style médical en France et en Italie (XVIe et XVIIe siècles), Droz, Genève 2009.
  12. - Cazès 2005: Hélène Cazès, La dissection des parties du corps humain et son double: les anatomies latine et française de Charles Estienne (Paris, 1545-1546), in Emmanuel Bury (éd.), “Tous vos gens à Latin“. Le latin, langue savante, langue mondaine (XIVe-XVIIe siècles), Droz, Genève 2005, pp. 365-377.
  13. - Chavy 1988: Paul Chavy, Traducteurs d’autrefois. Moyen Âge et Renaissance. Vol. 2 (K-Z), Champion-Slatkine, Paris-Genève 1988.
  14. - Cifoletti 1996: Giovanna Cifoletti, Du français au latin. L’Algèbre de Jacques Peletier et ses projets pour une nouvelle langue des sciences, in Roger Chartier, Pietro Corsi (éds), Sciences et langues en Europe, EHESS, Paris 1996, pp. 95-105.
  15. - Das 2006: Nandini Das, A New Source for Robert Greene’s Planetomachia, «Notes & Queries», LIII (December 2006), 4, pp. 436-440.
  16. - Deneire 2014a: Tom Deneire, Introduction: Dynamics of Neo-Latin and the Vernacular: History and Introduction, in Tom Deneire (ed.), Dynamics of Neo-Latin and the Vernacular: Language and Poetics, Translation and Transfer, Brill, Leiden 2014, pp. 1-17.
  17. - Deneire 2014b: Tom Deneire, Neo-Latin and the Vernacular: Methodological Issues, in Philip Ford, Jan Bloemendal, Charles Fantazzi (eds), Brill’s Encyclopaedia of the Neo-Latin World: Macropaedia, Brill, Leiden 2014, pp. 275-285.
  18. - Dupèbe 1999: Jean Dupèbe, Astrologie, religion et médecine à Paris: Antoine Mizauld (c. 1512-1578), Université de Paris X-Nanterre, Nanterre 1999, voll. 6 (unpublished thèse d’état).
  19. - Estienne 2007: Henri Estienne, Traité preparatif [sic] à l’Apologie pour Herodote [sic], éd. Bénedicte Boudou, I, Droz, Genève 2007.
  20. - Ferraro, Grutman 2016: Alessandra Ferraro, Rainier Grutman, Avant-propos, in Eid. (éds), L’Autotraduction littéraire. Perspectives théoriques, Classiques Garnier, Paris 2016, pp. 7-17.
  21. - Ford 2013: Philip Ford, The Judgment of Palaemon: The Contest between Neo-Latin and Vernacular Poetry in Renaissance France, Brill, Leiden 2013.
  22. - Guillerm 1988: Luce Guillerm, Sujet de l’écriture et traduction autour de 1540, Aux amateurs de livres, Paris 1988.
  23. - Hellmann 1924: Gustav Hellmann, Versuch einer Geschichte der Wettervorhersage im XVI. Jahrhundert, in Abhandlungen der preussischen Akademie der Wissenschaften. Physikalisch-mathematische Klasse, Verlag der Akademie der Wissenschaften, Berlin 1924, pp. 3-54.
  24. - Hirai 2014: Hiro Hirai, The New Astral Medicine, in Brendan Dooley (ed.), A Companion to Astrology in the Renaissance, Brill, Leiden 2014, pp. 267-286.
  25. - Hokenson, Munson 2007: Jan Hokenson, Marcella Munson, The Bilingual Text: History and Theory of Literary Self-Translation, Routledge, Abingdon-New York 2007.
  26. - Jacquart 2006: Danielle Jacquart, L’écriture par excellence du texte médical: les aphorismes, in Thomasset 2006, pp. 133-140.
  27. - Lines 1999: David A. Lines, “Faciliter Edoceri”: Niccolò Tignosi and the Audience of Aristotle’s “Ethics“ in Fifteenth-Century Florence, «Studi medievali», III s., XL (June 1999), 1, pp. 139-68.
  28. - Lines 2015: David A. Lines, Latin and the Vernacular in Francesco Piccolomini’s Moral Philosophy, in Lines, Refini 2015, pp. 169-199.
  29. - Lines, Refini 2015: David A. Lines, Eugenio Refini (a cura di), “Aristotele fatto volgare”. Tradizione aristotelica e cultura volgare nel Rinascimento, ETS, Pisa 2014 (but 2015).
  30. - Margolin 1985: Jean-Claude Margolin, Ordre cosmique et recherches causales dans la pensée astrologique d’Antoine Mizauld, in Annie Cazenave, Jean-François Lyotard (éds), L’Art des confins. Mélanges offerts à Maurice de Gandillac, PUF, Paris 1985, pp. 343-363.
  31. - Mizauld 1546: Antonii Mizaldi Monsluciani Phaenomena, sive aeriae ephemerides […], ex officina Reginaldi Calderii, et Claudii eius filii, Parisiis 1546.
  32. - Mizauld 1547a: Antoine Mizauld, Le mirouer du temps, autrement dict, Ephemerides perpetuelles de l’air […], Regnault Ier et Claude Chaudière, Paris 1547.
  33. - Mizauld 1547b: Antonii Mizaldi […] Meteorologia, sive rerum aeriarum commentariolus […], ex officina Reginaldi Calderii, Parisiis 1547.
  34. - Mizauld 1548: [Antoine Mizauld], Le mirouer de l’air, par bon ordre et breves sentences […], de l’imprimerie de Regnaud Chaudiere, et Claude son filz, a Paris 1548.
  35. - Mizauld 1554a: Ephemerides aeris perpetuae: seu popularis et rustica tempestatum Astrologia […] autore Antonio Mizaldo Monluciano, apud Iacobum Kerver, Lutetiae 1554.
  36. - Mizauld 1554b: [Antoine Mizauld], Les ephemerides perpetuelles de l’air: autrement l’Astrologie des rustiques […], chez Jacques Kerver, a Paris 1554.
  37. - Mizauld 1555a: Explicatio et usus coelestis ephemeridis Antonii Mizaldi Monluciani, apud Jacobum Kerver, Lutetiae 1555.
  38. - Mizauld 1555b: Ephemeris coelestis anni huius labentis 1555 […], autore Antonio Mizaldo Monluciano, apud Jacobum Kerver, Lutetiae 1555.
  39. - Mizauld 1556: L’explication, usage et practique de l’ephemeride celeste d’Antoine Mizauld: comme aussi de toutes autres […], chez Jacques Kerver, a Paris 1556.
  40. - Mizauld 1578: Le Jardinage d’Antoine Mizauld medecin […]. Mise en François pour faire quel le profit qu’on en peut tirer soit commun a chacun [trans. André Caille], par Jean Lertout, [Genève 1578].
  41. - Montini 2016: Chiara Montini, Génétique des textes et autotraduction. Le texte dans tous ses états, in Ferraro, Grutman 2016, pp. 169-188.
  42. - Moréri 1759: Le Grand dictionnaire historique […]. Par m.re Louis Moréri, chez les libraires associés, a Paris, 1759 -- [accessible online: https://artflproject.uchicago.edu/content/dictionnaire-de-mor%C3%A9ri].
  43. - Moss 1994: Ann Moss, Being in Two Minds: The Bilingual Factor in Renaissance Writing, in Rhoda Schnur (ed.), Acta Conventus Neo-Latini Hafniensis, Center for Medieval & Early Renaissance Studies, Binghamton (NY) 1994, pp. 61-74.
  44. - Pantin 2000: Isabelle Pantin, Alessandro Piccolomini en France: la question de la langue scientifique et l’évolution du genre du traité de la sphère, in Alfredo Perifano (éd.), La Réception des écrits italiens en France à la Renaissance: ouvrages philosophiques, scientifiques et techniques, Université Sorbonne Nouvelle Paris 3, Paris 2000, pp. 9-28.
  45. - Pizzamiglio 2004: Pierluigi Pizzamiglio, L’astrologia in Italia all’epoca di Galileo Galilei (1550-1650), Vita e Pensiero, Milano 2004.
  46. - Siekiera 2011: Anna Siekiera, La questione della lingua di Alessandro Piccolomini, in Marie-Françoise Piéjus, Michel Plaisance, Matteo Residori (éds), Alessandro Piccolomini (1508-1579): Un siennois à la croisée des genres et des savoirs, Université Sorbonne Nouvelle Paris 3, Paris 2011, pp. 217-233.
  47. - Smith, Wilson 2011: Helen Smith, Louise Wilson (eds), Renaissance Paratexts, Cambridge University Press, Cambridge 2011.
  48. - Sperti 2016: Valeria Sperti, La traduction littéraire collaborative entre privilège auctorial et contrôle traductif, in Alessandra Ferraro, Rainier Grutman (éds), L’autotraduction littéraire. Perspectives théoriques, Classiques Garnier, Paris 2016, pp. 141-168.
  49. - Thomasset 2006: Claude Thomasset (éd.), L’écriture du texte scientifique. Des origins de la langue française au XVIIIe siècle, Presses de l’Université Paris-Sorbonne, Paris 2006.
  50. - Thorndike 1941: Lynn Thorndike, A History of Magic and Experimental Science. VVI: The Sixteenth Century, Columbia University Press, New York 1941.
  51. - Vanden Broecke 2014: Steven Vanden Broecke, The Limits of Influence: Pico, Louvain, and the Crisis of Renaissance Astrology, Brill, Leiden 2014.
  52. - Worth 1988: Valerie Worth, Practising Translation in Renaissance France: The Example of Étienne Dolet, Clarendon Press, Oxford 1988.

  • Defining “Cosmology” in the Early Modern System of Knowledge, 1530–1621 Dario Tessicini, in Perspectives on Science /2022 pp.826
    DOI: 10.1162/posc_a_00561

Sara Miglietti, «En language latin et francoys communiqué»: Antoine Mizauld’s Astrometeorological Self-Translations in "RIVISTA DI STORIA DELLA FILOSOFIA" 2/2019, pp 213-231, DOI: 10.3280/SF2019-002003